Poradnik Inwestora
Sekurytyzacja aktywów bankowych – na czym polega ten proces?
Pod pojęciem sekurytyzacji kryje się zamiana nietypowych, trudno zbywalnych aktywów, na standardowe papiery wartościowe, które w przyszłości będą mogły zostać zakupione przez inwestorów. Dzięki tej metodzie refinansowania istnieje możliwość pozyskania kapitału z wierzytelności wynikających z umów, np. z pożyczek, kredytów, leasingów, należności handlowych przedsiębiorstw.
Początki sekurytyzacji aktywów bankowych – wierzytelności zabezpieczone hipoteką
Początki dzisiaj powszechnie znanej sekurytyzacji sięgają połowy lat 70. XX w. Za miejsce jej narodzin można uznać Stany Zjednoczone. W Europie tego typu procesy zaczęły być praktykowane na szeroką skalę dekadę później – w połowie lat 80. Pierwszymi aktywami, które poddawano procesowi sekurytyzacji były wierzytelności zabezpieczone hipoteką.
W Polsce sekurytyzacje wierzytelności bankowych umożliwiło wejście nowych przepisów zawartych w następujących ustawach:
- Ustawa prawa bankowego z dnia 29 sierpnia 1997 r. (przede wszystkim art. 92a – 92c oraz art. 104)
- Ustawa o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. o (przede wszystkim art. 183 – 195 oraz art. 326). Ten dokument stworzył możliwości tworzenia funduszy sekurytyzayjnych, które pozwalają bankom odzyskiwać swoje należności
Co może podlegać sekurytyzacji?
Sekurytyzacja jest procesem emisji papierów wartościowych zabezpieczonych grupą aktywów. Dzięki sekurytyzacji inwestorzy mają możliwość zakupu obligacji, bądź innych dłużnych papierów wartościowych – tym samym lokują swoje nadwyżki finansowe z zyskiem. Temu procesowi mogą podlegać takie aktywa, które posiadają określoną wartość i w przyszłości mogą generować dodatkowy zysk w postaci odsetek.
Najczęściej sekurytyzacji podlegają instrumenty z obszaru rynku finansowego – kredyty hipoteczne, wierzytelności, pożyczki, bądź opłaty licencyjne. Często sekurytuzuje się również wpływy z umów lesingowych, opłaty z najmu nieruchomości, opłaty za gaz i prąd. W odniesieniu do aktywów, które mają podlegać sekurytyzacji, obowiązuje jedna zasada – takie aktywa powinny przynosić regularne przepływy pieniężne o z góry oszacowanej wartości.
Sekurytyzacja aktywów bankowych w Polsce
W Polsce przepisy dotyczące sekurytyzacji są o wiele bardziej restrykcyjne niż na przykład w krajach anglosaskich. W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych podmiotem, który emituje takie papiery wartościowe może być każdy członek rynku finansowego. Polskie przepisy dopuszczają natomiast jedynie fundusze sekurytyzacyjne utworzone przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Choć fundusze sekurytyzacyjne w Polsce mogą skupywać długi niemal każdego rodzaju, przede wszystkim nabywają wierzytelności bankowe.
Warto jednak podkreślić, że sekurytyzacja jest korzystna również dla drugiej strony, czyli dla banków. Bankom w Polsce opłaca się sprzedawać swoje wierzytelności do wspomnianych funduszy, ponieważ wiąże się to dla nich z korzyściami podatkowymi. Jeśli przekażą swoje wierzytelności do spółek polskich lub do zagranicznych podmiotów, nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów strat poniesionych na ich zbyciu.